Haustþing Þórbergsseturs verður haldið laugardaginn 4. nóvember og hefst kl 11:00 um morguninn. Eins og yfirskrift málþingsins ber með sér verður fjallað um konur á 19. öld, þar sem Oddný á Gerði (1821-1917) verður fremst í flokki. Þeir Þórbergur og Steinþór Þórðarsynir gerðu hana ódauðlega með skrifum sínum og aðdáun á gáfum hennar og dugnaði. Þórbergur skrifar einhver fallegustu eftirmæli sem nokkur kona getur fengið þegar hann segir eftir andlát hennar: ,,Með dauða Oddnýjar slokknaði bjartasta ljós Suðursveitar sem þar logaði í minni tíð."  

Málþingið hefst klukkan 11 að morgni laugardaginn fjórða nóvember næstkomandi. Til liðs við okkur kemur Erla Hulda Halldórsdóttir sagnfræðingur sem hvað mest hefur helgað starf sitt  á undanförnum árum kvennasögu og rannsóknum á kjörum kvenna. Hún kallar erindi sitt ,,Ein skrifandi kona í Suðursveit. Oddný á Gerði í sögulegu samhengi." Erindi hennar fjallar um Oddnýju á Gerði sem var sögð bráðgáfuð og víðlesin - eina skrifandi konan í Suðursveit um 1850. Steinþór og Þórbergur Þórðarsynir draga upp myndir af henni í bókum sínum sísegjandi sögur og kveðandi rímur, konunni sem kom með ,,menninguna" í Suðursveit. En hver var hún og hvað var svona sérstakt við hana? Í erindinu verður rætt um lífshlaup Oddnýjar í samhengi við sögu kvenna og samfélag nítjándu aldar þar sem stúlkur og konur bjuggu yfir gáfum og getu til þess að læra við misgóð tækifæri.

Tekið verður gott hádegishlé, en næsta erindi flytur Soffía Auður Birgisdóttir bókmenntafræðingur undir yfirskriftinni; ,,Þórbergur og gamlar konur." Eitt af því sem Þórbergur dáði framar öðru í fari fólks var frásagnarsnilli og þekking á kvæðum og sögum. Þessa hæfileika fann hann ekki síst hjá gömlum konum. Á æskuárum hans á Hala var það Oddný á Gerði sem bar af öðrum í þessum efnum en Þórbergur segir hana hafa kunnað,,kynstrin öll af merkilegum alþýðufróðleik, dulrænum sögnum, mannlýsingum, kviðlingum, ættvísi o.fl". Á fullorðinsárum í Reykjavík kynntist Þórbergur skáldkonunum Herdísi og Ólínu Andrésdætrum og fann hjá þeim sömu hæfileika og hefur hann lýst kynnum sínum af þeim á einkar skemmtilegan hátt. Í erindinu verður fjallað um samband Þórbergs við þessar gömlu konur og einnig vikið að kynnum hans við Láru Ólafsdóttur sem Bréf til Láru er stílað til. 

Þriðja og síðasta erindið flytur Þorbjörg Arnórsdóttir forstöðumaður Þórbergsseturs. Þar birtast sögur af nokkrum konum á Sunnansandabæjum sem bjuggu þar samtíða Oddnýju. Lýst verður kjörum þeirra og aðstæðum, barneignum og ótrúlegum örlagasögum sem tengjast miklum barnadauða, - en einnig óbilandi dugnaði, krafti og samstöðu þar sem þær létu ekki bugast, lifðu menn sína, stóðu fyrir búi og sýndu áhuga á að finna leiðir til betra lífs m.a. með bóklestri og fræðslu.  Einnig verða spilaðar gamlar upptökur, samtöl og frásagnir Steinþórs á Hala og Þórbergs um Oddnýju og frásagnir og söngur Steinunnar Guðmundsdóttur á Hala. 

Allir eru velkomnir í heimsókn í Þórbergssetur þennan dag. Dagskráin endar með kaffiveitingum og spjalli og lýkur  eigi síðar en kl. 16:00

Bókaútgáfa Félags ljóðaunnenda á Austurlandi og önnur starfsemi félagsins verður kynnt í Þórbergssetri á Hala sunnudaginn 30. apríl 2023. Dagskráin hefst klukkan 13:30 og lýkur klukkan 15:30. Stjórn félagsins stendur að kynningunni í samstarfi við Þorbjörgu Arnórsdóttur, forstöðumann Þórbergsseturs.                     
Eftirtalið stjórnarfólk kemur fram á samkomunni og segir frá bókum félagsins og flytur ljóð úr þeim: Arnar Sigbjörnsson úr Fellabæ, nú búsettur í Kópavogi, Magnús Stefánsson Fáskrúðsfirði og Sólveig Björnsdóttir Laufási í Hjaltastaðaþinghá. Síðast en ekki síst kemur fram skáldkonan Kristín Laufey Jónsdóttir, Hlíð í Lóni og flytur eigin ljóð og annarra. Félag ljóðaunnenda á Austurlandi var stofnað árið 1996 og fljótlega urðu félagarnir yfir eitt hundrað að tölu. Hefur sá fjöldi félagsmanna haldist að mestu óbreyttur öll þessi ár. Félagið hefur verið hugsað sem sameiginlegur vettvangur höfunda og annarra ljóðaunnenda og það hefur staðið fyrir fjölmörgum samkomum víða um fjórðunginn þar sem ljóð hafa verið lesin og sungin. Þá hefur félaginu verið ætlað að örva og styðja félagsmenn til útgáfu eigin ljóða. Strax við stofnun félagsins komu fram hugmyndir um útgáfu ljóðasafns eftir austfirska höfunda, slíkt safn hafði komið út árið 1949, bókin Aldrei gleymist Austurland. Fyrsta bók hins nýja ljóðafélags kom svo út árið 1999 og hlaut heitið Raddir að austan – Ljóð Austfirðinga. Bókin hefur að geyma ljóð og lausavísur eftir 122 austfirska höfunda sem allir voru á lifi við útkomu bókarinnar.                 
Ekki stóð til í upphafi að félagið legði fyrir sig frekari bókaútgáfu en árið 2001 hóf það útgáfu á flokk ljóðabóka undir heitinu: Austfirsk ljóðskáld. Fyrsta bókin hlaut heitið Austan um land, höfundur hennar er Sigurður Óskar Pálsson frá Borgarfirði eystra. Svo hefur þetta æxlast þannig að síðan hefur ein bók komið út í flokknum á hverju ári. Þær eru því orðnar 22 að tölu. Sú nýjasta er úrval úr ljóðum fjögurra systkina frá Heiðarseli í Jökuldalsheiði, hún kom út á síðasta hausti. Bók númer 23 er í undirbúningi, ljóð Iðunnar Steinsdóttur frá Seyðisfirði.  Fljótlega kom að því að framboð varð á fleiri ljóðahandritum en komust að í flokknum og félagið fór að gefa út það sem við nefnum „aukabækur“. Svo skemmtilega vill til að þær eru líka orðnar 22 talsins svo að félagið hefur gefið út 44 bækur.                                                                                                          
Erfitt er að láta sölu ljóðabóka standa undir kostnaði við útgáfu þeirra og félagið hefði ekki gefið út allar þessar bækur án þeirra styrkja sem það hefur notið. Uppbyggingarsjóður Austurlands hefur styrkt útgáfuna mörg síðustu ár og einnig sveitarfélög á Austurlandi. Félagar greiða ekki eiginlegt félagsgjald en kaupa eitt eintak af bókum í flokknum Austfirsk ljóðskáld. Með þessu móti er félaginu kleift að halda bókaútgáfunni áfram. Magnús Stefánsson.

Langfjölmennasta hrossakjötsmótið á Hala var haldið í Þórbergssetri helgina 14 - 16 apríl. Alls spiluðu 88 bridgespilar alls staðar af á landinu. Segja má að spilað hafi verið linnulaust frá föstudagskvöldi til klukkan 2 á sunnudegi. Þess á milli voru teknar góðar matarpásur. Á hverju ári bragðast hrossakjötið alltaf best og bleikjuhlaðborðið í sunnudagshádegi vekur líka mikla ánægju. Segja má að mótið sé mjög að hætti Suðursveitunga frá þeim tíma er Torfi Steinþórsson á Hala hélt uppi spilamennsku og hrossakjötsáti í Suðursveit enda haldið til minningar um hann . Í hópnum eru nokkrir spilarar sem komið hafa nánast á hverju ári síðan 2007 en þá var fyrsta mótið og mættu þá 32 spilarar. Fjölmargir Skaftfellingar  voru fyrstu árin en fækkað hefur mjög í þeim hópi heimamanna sem sækja spilamennskuna. Mótið er á skrá hjá Bridgesambandi Íslands og gefin eru  silfurstig fyrir þátttöku á mótinu. Sigurvegarar árið 2023 voru Hermann Friðriksson og Stefán Jónsson með 60% skor. Í öðru sæti voru Vigfús Pálsson og Guðmundur Skúlason og í þriðja sæti Halldór Þorvaldsson og Magnús Sverrisson. Konum hefur fjölgað mjög í hópi spilara og var Ingibjörg Guðmundsdóttir með bestan árangurinn í 10. sæti ásamt makker sínum Guðmundi Birki Þorkelssyni. Mótsstjóri var Þórður Ingólfsson og stjórnaði mótinu nú sem fyrr af röggsemi. Nýjasta tölvutækni er notuð og birtast úrslit úr hverju spili jafnóðum á veraldarvefnum

Öll úrslit á mótinu má sjá á eftirfarandi tengli  https://urslit.bridge.is/.../f1e483df-1483-4a86-82d9..

Eftirfarandi bréf barst inn á bókmenntahátíð Þórbergsseturs  frá Þresti Óskarssyni safnafræðingi ásamt skemmtilegu handskrifuðu handriti sem ber heitið Spakmæli Sigurðar Jónassonar

Þegar eitt af áhugamálunum eru gamlar bækur og gamalt íslenskt prent þá hittir maður gjarnan einhverja sem hafa svipuð áhugamál eða standa frammi fyrir þeirri kvöð að þurfa að losa sig við blöð og bækur sem síður eru söluvara í seinni tíð. Fyrir nokkrum árum hitti ég gamlan prentara á höfuðborgarsvæðinu sem hefur lagt sig eftir prentverki frá síðustu öld og ýmiskonar sérprentunum eins og tölusettar bækur, áritaðar, prentaðar í takmörkuðu upplagi, á annan pappír með fábrugðinni titilsíðu og svo framvegis. Hjá honum sá ég t.d. þrjár útgáfur af Skaftfellskum þjóðsögum skráðum eftir Guðmundi Jónssyni Hoffell og þá erum við ekki að tala um nýjustu endurprentunina.
Nýlega þegar ég var í heimsókn hjá þessum vini mínum dróg hann upp arkir þær sem hér verða afhentar Þórbergssetri til eignar. Um er að ræða Spakmæli Sigurðar Jónassonar, alls 13 spakmæli handskrifuð af Þórbergi á örk. Sagðist eigandinn vilja koma þeim í mínar hendur og ég réði svo hvað um þetta yrði. Ég spurði hann um sögu handritsins sem hann sagðist þekkja en þvertók fyrir að fylgdi því, þar sem hann vildi ekki koma fram undir nafni en staðfesti að hann hafði fengið það gefið hjá öðrum enn eldri prentara sem þekkti Þórberg persónulega á fyrri hluta síðustu aldar. Hann taldi að Þórbergur hafi nýtt sér þessi spakmæli eða getið þeirra í einhverri af ritum sínum en það hefur ekki verið sannreynt. Ég tel að þessu sé hvergi betur fyrirkomið en á setri Þórbergs á æskuslóðum hans heima á Hala í Suðursveit.

Til hamingju með bókmenntahátíðina 2023.     
Kópavogi 1. apríl 2023 
Þröstur Óskarsson