Ársreikningur 2019 og skýrsla um starfsemina.
Ársreikningur 2019 og skýrsla starfsársins eru komin á vefinn.
Þórbergssetur opið á ný
Þórbergssetur opnaði aftur 1. júní eftir að hafa verið lokað frá 20. mars síðast liðnum út af covid 19 veirunni . Þetta er í fyrsta skipti sem setrið lokar allt frá því starfsemi byrjaði þar árið 2006, aðeins tekið reyndar jólafrí í tvo daga sum árin.Starfsemin hefur þó alls ekki legið niðri og hefur tíminn verið notaður til að sinna ýmsum verkefnum svo og viðhaldi á húsi og húsmunum. Innan Þórbergsseturs er nú unnið að skráningu eyðibýla í Austur Skaftafellssýslu í samvinnu við Menningarmiðstöð Hornafjarðar og Háskólasetrið á Höfn og er verkefnið byrjað í Suðursveit. Vonir standa til að fá til starfa tvo háskólanema í gegnum Nýsköpunarsjóð stúdenta til að sinna verkefninu í sumar.
Ferðast verður um til að leita gamalla tófta og reynt að finna hvaða hlutverki þær gegndu og satt að segja hefur margt merkilegt komið í ljós strax núna á fyrstu vikum verkefnisins. Meðal annars var kannað fornbýli í Skarðahrauni sem áður hafði fundist og verður að teljast mjög merkileg rúst, þar sem ekki var vitað um byggð þar áður. Einnig hafa fundist margar hringlaga hlaðnar tóftir úr torfi og eða steinum svokallaðar fjárborgir en í heimildum má finna m.a. hjá Sveini Pálssyni að fjárhús hafi ekki verið byggð í héraðinu fyrr en komið var fram á 19. öld, fé og sauðfé haft í fjárskjólum eða byrgjum. Í ritgerð Þorvalds Thoroddsen í Andvara segir t.d. að árið 1837 hafi ekkert fjárhús verið í Stafafellssókn, menn notuðu byrgi eða byggðu fyrir hellisskúta. Í Fornuborgum í landi Kálfafells eru geysimiklar tóftir og fjárbyrgi hlaðin, greinilega sem skjól fyrir sauðfé, en lítið sem ekkert um þær vitað.Niðurstöður og samantekt úr þessu verkefni verður svo birt á Þórbergsvefnum. Gísli Sverrir Árnason sagnfræðingur hefur verið að vinna sem fræðimaður við Þórbergssetur fyrstu mánuði ársins og er að safna efnivið í bók um þau Eymund Jónsson í Dilksnesi og Halldóru Stefánsdóttur. Segja má að starfsemi Þórbergsseturs hafi því tekið stefnubreytingu á þessu ári og sjónum beint að því að safna ýmsum fróðleik um nánasta umhverfi. Er það mjög í anda Þórbergs Þórðarsonar og sannarlega gert af virðingu við hans mikla starf í skráningu sagna af svæðinu.
Burstabæir Þorsteins Magnússonar frá Lækjarhúsum í Borgarhöfn
Margrét Torfadóttir frá Hala kom með að gjöf í Þórbergssetur síðast liðið sumar, - fallegt handverk ættað úr Suðursveit . Þar eru komnir tveir haganlega smíðaðir bóndabæir sem eru handverk Þorsteins Magnússonar frá Lækjarhúsum í Borgarhöfn.
Þorsteinn var fæddur árið 7. júní 1899 í Borgarhöfn í Suðursveit. Foreldrar hans voru Magnús Sigurðsson og kona hans Ragnheiður Sigurðardóttir. Hann ólst upp hjá föðursystur sinni Guðrúnu Sigurðardóttur og fylgdi henni á milli bæja þar sem hún var vinnukona, en dvaldi þó lengst með henni á heimili Jóns bróður Guðrúnar í Borgarhöfn. Þorsteinn var trúlofaður Helgu Sigfúsdóttur frá Leiti en fengu þau ekki að eigast og hún gefin öðrum. Hann flytur til Reykjavíkur árið 1926 og býr þar til æviloka 1976. Var hann smiður góður og vann lengst af við smíðar og viðgerðir m.a. á Kleppsspítalanum í Reykjavík.
Suðursveitin var Þorsteini ævinlega kær og áttu mörg heimili í Suðursveit falleg líkön af bæjum og kirkjum gerð af honum. Þorsteinn lenti í Sæbjargarslysinu 4. maí árið 1920. Þá var róið á opnum skipum, - eins og bátarnir voru kallaðir,- til fiskjar frá Bjarnahraunssandi, sem að var aðalútróðrastaður
Líkönin af burstabæjunum eru með þremur og fjórum burstum. Á þakið er límt viðarkurl og á framhliðina er límdur grófgerður sandur og litlir steinar. Inn í bæjunum eru ljósaperur sem lýsa þá upp Annað líkanið er gert í mars 1968 vegna þáttanna um Krumma, frægrar persónu úr Stundinni okkar í sjónvarpinu. sem Rannveig Guðmundsdóttir stjórnaði, en Þorsteinn var mikill aðdáandi Krumma. Gaman er að eiga þessa fallegu bóndabæi í Þórbergsstri til minningar um mætan hagleiksmann, sem átti uppruna sinn í Suðursveit og færum við Margréti miklar þakkir fyrir.
Lifandi mál lifandi manna eftir Kristján Eiríksson
Þa
ð er aldrei tíðindalaust í kringum Þórberg Þórðarson og hans verk.
12 mars síðastliðinn á afmælisdegi skáldsins kom út bók með þýðingum á verkum hans á esperantó. Bókin ber heitið Lifandi mál, lifandi manna.
Í bókinni er fjallað um alþjóðamálið esperantó, fyrstu kynni Þórbergs af málinu og orðabók sem hann vann að árum saman. Það er Kristján Eiríksson íslenskufræðingur sem hefur unnið að þessu mikla verki. Hann hefur þýtt ótal greinar, bréf og leskafla sem Þórbergur skrifaði á esperantó og er að koma fyrir augu íslenskra lesenda í fyrsta sinn.
Hér er á ferðinni mjög áhugaverð bók sem enginn áhugamaður um Þórberg eða heimsmálin á að láta fram hjá sér fara.
Bókin er til sölu í bókabúðum og í Þórbergssetri.
Eystrahorn, merkilegar heimildir um liðna tíð
Síðastliðið sumar komu þau Ragnhildur Jónsdóttir og Grétar Vilbergsson færandi hendi í Þórbergssetur með fimmtán fyrstu árganga Eystrahorns innbundna í fallegar bækur. Þessi myndarlega gjöf kom úr búi foreldra Ragnhildar, þeirra Sigríðar Helgu Axelsdóttur og Jóns Sveinssonar sem lengst af bjuggu á Fiskhól á Höfn. Það er ólýsanlega fróðlegt og gaman að fletta þessum blöðum, elsti árgangurinn frá árinu 1983, - fyrsta blað útgefið 23. mars það ár og ritstjórinn var Halldór Tjörvi Einarsson.
Í fyrstu blöðunum eru strax mjög eftirtektarverðar greinar og viðtöl. Má þar nefna viðtal sem ber yfirskriftina,, "Grein eftir Unni Kristjánsdóttur á Lambleiksstöðum um áfengismál sem ber heitið ,, Mér leiðist handarbaksvinna". Sagt er frá nýstofnuðu refabúi á Mýrum og minkabúi í Nesjum, gosi í Grímsvötnum , ný flugstöðvarbygging tekin í notkun, elli og hjúkrunarheimili á Höfn vígt svo nokkuð sé nefnt
Og mönnum verður tíðrætt um veðrið þá eins og nú því í grein sem ber heitið ,, Sitt lítið af hverju úr Suðursveitinni" segir Torfi Steinþórsson frá mesta snjó vetrarins í Suðursveit. Það var 19. apríl að snjóaði samfellt í 20 klukkustundir. Snjókomunni fylgdi norðaustan stinningskaldi og mikill skafrenningur. Mynduðust ferlegir skaflar allt að tveggja metra djúpir eða jafnvel meira. Var þetta einn mesti snjór í mannaminnum og nemendur Hrollaugsstaðaskóla urðu í fyrsta sinni frá því skólaakstur hófst árið 1973, veðurtepptir um nætursakir í skólanum,- þeim til mikils yndisauka.
Það er því augljóst að í þessum blöðum eru ómetanlegar heimildir og hugrenningar íbúa Austur Skaftafellssýslu, sem gaman er að rifja upp og eiga aðgang að. Því hefur verið ákveðið að safna saman efni um Suðursveit úr þessum elstu árgöngum Eystrahorns inn á Þórbergsvefinn og þegar eru komnar nokkrar greinar. Eru þær undir liðnum Suðursveit og líkur eru á að smá saman safnist þarna efni um okkar ágætu sveit, sem hægt verður að leita í okkur til fróðleiks og skemmtunar.
Bridgemót og hrossakjöt
Hin árlega hrossakjötsveisla og bridgekeppni verður haldin 25. apríl á þessu ári.Spilaður verður tvímenningur og byrjaðað spila kl 13:00 á laugardeginum og spilað linnulaust fram á kvöld, en tekið hlé og etið hrossakjöt um kvöldmatarleytið.
Á sunnudeginum hefst svo spilamennskan kl 10:00 og lýkur eigi síðar en 15:00.
Hægt er að fá frekari upplýsingar og skrá þátttöku í síma 8672900 eða senda skilaboð á netfangið This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. .
Vegna fjölda fyrirspurna setjum við inn verðskrá fyrir mótið, en nægur tími er að panta máltíðir þegar komið er á staðinn.
Gisting í tveggja manna herbergi í tvær nætur 10.000 á mann
Gisting í tveggja manna herbergi í eina nótt 7000 á mann
Gisting í eins manns herbergi í tvær nætur 12000
Gisting í eins manns herbergi eina nótt 9000
Halahangikjöt á föstudagskvöldi 1800 á mann
Kjötsúpa í laugardagshádegi 1850 á mann
Hrossakjöt í kvöldmat og Halableikja í hádegismat á sunnudegi ásamt kökum og kaffi á meðan á mótinu stendur 7000 kr á mann
Einnig er hægt að panta gistingu á Gerði sími 4781905 og í Skyrhúsinu 8998384 og gildir þar önnur verðskrá.
Þáttaka í mótinu reiknast til silfurstiga hjá Bridgesambandi Íslands
Allir eru velkomnir á meðan húsrúm leyfir
Bækur sem Félag bókagerðarmanna ánafnaði Þórbergssetri
Þegar Félag bókagerðarmanna seldi hús sitt, Hverfisgötu 21, ánafnaði félagið Þórbergssetri bókum sem Þórbergur hafði skenkt vinum sínum og félögum, Hallbirni Halldórssyni prentara og Kristínu Guðmundardóttur, en þau arfleiddu Hið íslenska prentarafélag, síðar Félag bókagerðarmanna, að öllum sínum eigum. Þórbergur og fleiri listamenn í Mjólkurfélagi heilagra, voru tíðír gestir á heimili Hallbjarnar og Kristínar á Spítalastíg 7 og síðar á Hverfisgötu 21.
Gjöfin barst Þórbergssetri fyrir milligöngu Stefáns Ólafssonar og þakkar Þórbergssetur þann góða hug er að baki liggur.
Hið íslenska prentarafélag HÍP er elsta stéttarfélag landsins stofnað 4. apríl 1897 og er saga þess samfelld síðan. Bókbindarar áttu sitt félag og prentmyndasmiðir annað. Öll þessi félög sameinuðust árið 1980 í Félag bókagerðarmanna og eignir gömlu félaganna og lausamunir komu þá á Hverfisgötuna, þar með talið bókasafn þeirra ágætu hjóna Kristínar Guðmundsdóttur og Hallbjarnar Halldórssonar. Hallbjörn var um skeið formaður HÍP og síðar heiðursfélagi þess. Hið íslenska prentarafélag HÍP keypti húsið 1941 og saga íslenskra bókagerðarmanna var samofin sögu hússins allt þar til í lok september 2012.
Bókagjöfin barst frá Félagi bókagerðarmanna til Þórbergsseturs árið 2012. Hún er varðveitt inn á sýningunni í bókaskáp Þórbergs á Hringbrautinni, en þar er leikmynd af Umskiptingastofunni með ýmsum munum úr búi þeirra hjóna. Um er að ræða alvörubókaskápa Þórbergs, sem bárust einnig sem gjöf fyrir nokkrum árum úr búi Hólmfríðar Sigurðardóttur og Gríms Helgasonar. Gjöfinni tilheyra allmargar Esperantóbækur, einnig frumútgáfur af verkum Þórbergs m.a Edda Þórbergs sem jólagjöf til Kristínar Guðmundsdóttur jólin 1941 og Fagurt mannlíf - gjöf til Hallbjörns fyrir prófarkarlestur 1945. og fleira.
Bækurnar eru eins og Stefán Ólafsson segir ,,brúksbækur" og bera þess merki að hafa verið lesnar og það oft. Lista yfir bækurnar má sjá hér undir þessari frétt.
Gestir sem komu færandi hendi í Þórbergssetur
Þann 17 ágúst síðastliðinn komu í Þórbergssetur Viktoría Karlsdóttir frá Vestmannaeyjum og dætur hennar þrjár. Voru þær með að gjöf til Þórbergsseturs, kolateikningu af Þórbergi Þórðarsyni gerða af Gísla Halldóri Jónassyni eiginmanni Viktoríu árið 2005.
Gísli var fæddur 13.september 1933 í Reykjavík, ólst hann upp í Hallgeirsey í Austur - Landeyjum en flutti síðan til Vestmannaeyja 23 ára að aldri. Hann lést 30. júlí 2016 og vildu ekkja hans og dætur fá að varðveita myndina í Þórbergssetri. Var þeim boðið upp á veitingar og smellt af nokkrum myndum í tilefni afhendingarinnar.
Myndin prýðir nú skrifstofuvegg forstöðumanns þar sem Þórbergur vaki yfir öllum okkar gjörðum og horfir góðlátlega yfir sviðið.